|
BIỆN HỘ MỤC SƯ NGUYỄN HỒNG QUANG
Luật Sư Nguyễn Hữu Thống
Pháp Lệnh Tôn Giáo 2004 có hiệu lực thi hành ngày
15-11-2004, dự liệu 2 tội hình sự để đàn áp tôn giáo: tội
lợi dụng quyền tự do tôn giáo vàø tội phá hoại chính sách đoàn kết
tôn giáo với hình phạt từ 5 năm đến 15 năm tù. Năm
1995 Hòa Thượng Thích Quảng Độ bị kết án 5 năm tù chỉ vì Ngài đã tổ
chức cứu trợ các nạn nhân lũ lụt tại đồng bằng sông Cửu Long mà
không có giấy phép của nhà cầm quyền. Một tháng sau vụ
Đại Khủng Bố 11-9-2001, Linh Mục Nguyễn Văn Lý bị
tuyên phạt 15 năm tù chỉ vì Ngài đã tố cáo nhà cầm quyền Hà Nội vi
phạm tự do tôn giáo.
Pháp
Lệnh Tôn Giáo được ban hành nói là để thực thi tự do tôn giáo. Do
đó để tránh tiếng đàn áp tôn giáo, nhà cầm quyền Hà Nội sẽ viện dẫn
các tội hình sự thường phạm như tội “chống người thi hành công vụ”
để bắt giam độc đoán các nhà lãnh đạo tôn giáo. Vụ án
Nguyễn Hồng Quang là một khởi sự.
Trong
phiên xử ngày 12-11-2004, Tòa Án Nhân Dân Thành Phố Hồ Chí Minh đã
viện dẫn Điều 257 Hình Luật để kết án Mục Sư Nguyễn Hồng Quang 3 năm
tù về tội “dùng võ lực cản trở người thi hành công vụ, với trường
hợp gia trọng là xúi dục, kích động, lôi kéo người khác phạm tội”. 5
đồng sự là các Truyền Đạo Phạm Ngọc Thạch bị phạt 2 năm tù, Lê Thị
Hồng Liên, và Nguyễn Văn Phương mỗõi người 1 năm tù, và 2 anh em
Nguyễn Hiếu Nghĩa và Nguyễn Thành Nhân, mỗi người 9 tháng tù. Nội
vụ được xử kín và mỗi bị can chỉ được phép có một thân nhân tham dự
phiên tòa. 2 nhân chứng do các bị can xuất trình là
các Mục Sư Bùi Thanh Sê và Phan Đình Nhẫn không được tòa cho phép
cung khai.
Ngày 10-03-2004
Công Tố Viện quyết định truy tố 4 bị can Phạm Ngọc Thạch, Nguyễn Văn
Phương, Nguyễn Hiếu Nghĩa và Nguyễn Thành Nhân.
3 tháng sau, ngày
8-6-2004 Công Tố Viện truy tố thêm Mục Sư Nguyễn Hồng Quang và
Truyền Đạo Lê Thị Hồng Liên.
Hiện trường tọa
lạc tại Phường Bình Khánh, Quận 2 Saigon là nơi Mục Sư Nguyễn Hồng
Quang cùng gia đình cư ngụ, và cũng là Trụ Sở Tổng Giáo Hạt Việt
Nam, Giáo Hội Tin Lành Mennonite.
Năm 1999 một khu
vực thuộc Quận Bình Thạnh được lệnh giải tỏa nhưng không có biện
pháp tái định cư hay bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân trái với
Điều 23 Hiến Pháp. Do đó đa số dân chúng không chịu
dời đi và đã trở thành những người cư trú bất hợp pháp, hộ khẩu bị
cắt, trẻ em không có khai sanh và không được đi học. Để
xoa dịu vết thương xã hội, Mục Sư Quang tổ chức “những lớp học tình
thương” để dạy các trẻ em nghèo. Hồi tháng 8/2001,
công an Phường 26 Quận Bình Thạnh đến giải tán các lớp học và đả
thương các giáo viên, trong số này có cô Lê Thi Hồng Liên (nay là bị
can) bị đánh trọng thương, công an phải dùng xe cấp cứu chở đi bệnh
viện. Mục Sư Quang đã đến can thiệp và yêu cầu trả tự
do cho các giáo viên.
Trong biên bản
làm việc ngày 10-12-2003 giữa các Mục Sư Nguyễn Hồng Quang, Bùi
Thanh Sê và ông Nguyễn Minh Hùng, đại diện công an Thành Phố Hồ Chí
Minh về vụ công an chìm bắt bớ đánh đập các mục sư và truyền đạo vào
dịp SEA Games tại Phường Nguyễn Thái Bình, Quận 1, chính
ông Nguyễn Minh Hùng đã cam kết với Mục Sư Quang rằng
“nếu phát hiện những cá nhân (công an chìm) theo dõi, bắt bớ hay
hành hung các vị mục sư hay truyền đạo, thì cứ báo cho công
an thành phố biết để có biện pháp trừng
trị”.
Ngày 02-03-2004,
Mục Sư Nguyễn Công Chính, Giáo Hạt Trưởng Tin Lành Mennonite Tây
Nguyên cùng 3 nhân sự sắc tộc bị mất nhà đất có mặt tại trụ sở Hội
Thánh tại Quận 2.
Khoảng 10 giờ
nguồn tin từ Kontum cho biết công an địa phương đang lập kế diệt Mục
Sư Quang và Mục Sư Chính. Mục Sư Chính và 3 giáo dân sắc tộc phải
lập tức trở về Kontum. Vừa ra khỏi trụ sở Hội Thánh họ
bị công an chìm đeo bám. Truyền Đạo Phạm Ngọc Thạch phát hiện 2 công
an chìm đi xe Honda Dream chính là 2 người từng đeo bám Mục Sư Chính
từ bến xe Miền Đông đến Bình Phước. Tại đoạn đường
vắng gần Buôn Mê Thuộc, chúng lục soát hành lý của Mục Sư Chính hô
hoán Mục Sư là thành phần xấu phải bắt mang đi. Tuy
nhiên các hành khách trên xe đã bênh vực Mục Sư Chính, và 2 công an
chìm phải rút lui sau khi xuất trình thẻ công an đặc nhiệm Thành Phố
Hồ Chí Minh.
Theo lời căn dặn
của ông Nguyễn Minh Hùng, đại diện công an thành phố, Mục Sư Quang
ghi bảng số xe của 2 công an chìm rồi đến gặp Khu Phố Trưởng là ông
Thọ để trình báo có vụ đe dọa tính mạng Mục Sư Chính. Truyền
Đạo Thạch chụp hình xe gắn máy, 2 công an chìm xông vào hành hung
đòi tịch thâu máy ảnh. Lúc này cô Lê Thị Hồng Liên
đang đi chợ thấy vậy la lên. 2 công an chìm bỏ chạy
khoảng 20 mét và tự té ngã. Một tên ngồi dậy đánh vào
ngực cô Hồng Liên. Truyền Đạo Thạch bảo vệ cô Liên cũng bị hành
hung. Mục Sư Quang thông báo cho công an địa phương
đến chứng kiến và mời công an thành phố đến giải quyết. Sau
đó công an Quận 2 với lực lượng hùng hậu, cả trăm người trang bị
súng, dùi cui, còng, xe đặc chủng, đã kéo đến cho công an Phường
Bình Khánh lập biên bản, ghi Mục Sư Quang và các
Truyền Đạo là những kẻ gây rối trật tự. Họ đòi bắt tất
cả đem về đồn công an (để đánh trả thù)ø. Lúc này Mục
Sư Bùi Thanh Sê, trong ban Điều Hành Hiệp Hội Thông Công Tin Lành
Việt Nam, đã cùng Mục Sư Quang đứng ra dàn xếp chỉ yêu cầu người
công an đánh người phải xin lỗi để xếp nội vụ. Nhưng
rồi một số dân xã hội đen (có vấn đề với luật pháp do công an huy
động chỉ đâu đánh đó) cùng Trung Tá Xô xô vào đả thương tới tấp Mục
Sư Quang và các Truyền Đạo gây chấn thương cả tháng mới bớt. Lúc
này công an chìm lôi bẻ tay Chấp Sự Nghĩa, ép lên xe công an chở về
phường. Sau đó mọi người giải tán, lực lượng công an
rút lui và 2 mục sư và 5 truyền đạo cũng trở về Hội Thánh. Khoảng
5 phút sau một tín đồ cho biết Chấp Sự Nghĩa bị hành hung trên xe và
bị công an phường đánh dữ dội. Em ruột Chấp Sự Nghĩa
là Truyền Đạo Nhân, xót ruột nên cùng các Truyền Đạo Thạch và Phương
đến phường can thiệp. Công an đóng cổng lại, bắt nhốt cả ba và đánh
đập họ thẳng tayï. Riêng Truyền Đạo Thạch bị khoảng 20
công an và đại bàng thay phiên nhau đánh liên tục và tra khảo dã man
đến trọng thương. Trước kia Truyền Đạo Thạch đã một
lần bị mưu sát tại Phan Thiết, và đã bị rượt bắt tại Thành Phố Hồ
Chí Minh khi chở phóng viên báo Washington Time trở về. Các
Truyền Đạo Phương và Nhân cũng bị công an đánh đập gây thương tích
trầm trọng.
Trong vụ này các bị can không có một tấc sắt
trong tay nên không thể dùng võ lực để ngăn cản nhân viên công lực
hành sự. Vì có cả trăm công an chìm nổi, cùng với dân
quân, cảnh sát cơ động 113, đủ súng ống, xe hơi, xe gắn máy, nên họ
đã dễ dàng mang chiếc xe Honda Dream và bắt Chấp Sự Nghĩa về phường. Lúc
này họ đã lập xong biên bản.
Hơn nữa Mục Sư Quang cũng không có hành vi xúi
giục, lôi kéo, kích động người khác để ngăn cản nhân viên công lực
hành sự. Ông chỉ mở điện thoại di động để truyền âm
thanh hỗn loạn về cho các Mục Sư VEF nghe.
Đó là lời trần thuật của Mục Sư Nguyễn Hồng Quang
trong Bản Tường Trình ngày 18-5-2004 (khi ông còn được tự do) gởi
các Giáo Hội, Hiệp Hội, Tổng Hội và các tổ chức Tin Lành Việt Nam và
Quốc Tế.
Sự viêc hiển nhiên như vậy mà Công Tố Viện còn
dựng đứng việc Mục Sư Quang huy động và kích động các Truyền Đạo
dùng võ lực ngăn cản nhân viên công lực hành sự.
Hiện nay Mục Sư Nguyễn Hồng Quang đảm nhiệm các
chức vụ Phó Hội Trưởng kiêm Tổng Thư Ký Hội Thánh Tin Lành Mennonite
Việt Nam, Châu Trưởng Châu Hướng Đạo Cơ Đốc Việt Nam, Chủ Nhiệm Ủy
Ban Pháp Luật Hiệp Hội Thông Công Tin Lành Việt Nam. Ông
có thành tích đấu tranh đòi tự do tôn giáo và công bằng xã hội.
Năm 1984, ông bị
tập trung cải tạo 3 năm tại Saigon. Sau đó bị bắt giam
2 lần, mỗi lần 6 tháng tại Lâm Đồng trong những năm 1987 và 1990.
Ông đã nhiều lần bị bắt giữ về các tội tuyên truyền chống phá nhà
nước và truyền giáo trái phép. Năm 1999, ông chính
thức gia nhập Liên Hữu Mennonite Bắc Mỹ và giữ chức Chủ Tịch Ban
Điều Hành Hội Thánh Mennonite Việt Nam.
Với tư cách luật gia và Hướng Đạo Cơ Đốc, Mục Sư
Quang đứng lên bênh vực dân nghèo bị chính quyền giải tỏa và trục
xuất tại các trú khu lao động mà không có chính sách tái định cư hay
bồi thường thiệt hại, trái với Điều 23 Hiến Pháp. Tại
đây ông mở văn phòng Cố Vấn Pháp Luật cho các nạn nhân này. Riêng
tại Phường Bình Khánh, Quận 2 nơi tọa lạc Hội Thánh
Tin Lành Mennonite mà cũng là tư thất Mục Sư Quang, có
345 hộ dân có lệnh trục xuất. Tuy nhiên ông đã kịp
thời can thiệp để giữ lại nhà đất cho dân chúng.
Năm 2000 công an đến giật sập nhà nguyện Tin Lành
Quận 2. Do sự khiếu nại của Mục Sư Quang nhà cầm quyền
Saigon đã chấp thuận bằng văn thư cho xây dựng lại, nhưng vẫn không
cấp giấy phép. Do đó hồi tháng 6/2003 Mục Sư Trương
Văn Ngành đã xây dựng nhà nguyện tạm trong khi chờ giấy phép. Khi
công an đòi giật sập, Mục Sư Quang cùng các tín hữu Mennonite và các
hướng đạo Cơ Đốc chít khăn tang cầu nguyện, quyết tâm bảo vệ nhà thờ,
thà chết chứ không để nhà thờ bị giật sập lần thứ hai.
Tháng 9/2003, theo lời yêu cầu của gia đình Linh
Mục Nguyễn Văn Lý, Mục Sư Quang nhận bào chữa cho 3
người cháu của Cha là Nguyễn Vũ Việt, Nguyễn Trực Cường và Nguyễn
Thị Hoa bị truy tố về tội gián điệp, sau cải thành tội
lợi dụng quyền tự do dân chủ.
Cũng trong thời
gian này Mục Sư Bùi Văn Ba thuộc Hội Thánh Tin Lành Toàn Vẹn Việt
Nam bị truy tố về những tội giả tạo. Cùng các mục sư
trong Hiệp Hội Thông Công Tin Lành, Mục Sư Quang lên tiếng phản đối
và bênh vực. Kết quả tòa án phải đình nội vụ vô hạn
định hồi tháng 1/2004.
Tháng 12/2003
trong kỳ SEA Games nhà cầm quyền bắt giam 19 Mục Sư và Truyền Đạo
Tin Lành. Cùng với Truyền Đạo Thạch, Mục Sư Quang đã bị công an chìm
hành hung. Ngày 10-12-2003, nội vụ được giải quyết
thỏa đáng giữa các mục sư Tin Lành và ông Nguyễn Minh Hùng, đại diện
Công An Thành Phố.
Ngày 2/3/2004
trong vụ đả thương và bắt cóc tại Phường Bình Khánh, có 4 Truyền Đạo
Tin Lành bị bắt giữ và truy tố. 3 tháng sau, ngày 8/6/2004, Mục Sư
Quang và Cô Hồng Liên cũng bị bắt giữ và truy tố. Nhà
cầm quyền Hà Nội coi đây là “đỉnh điểm những hành vi phạm pháp của
Nguyễn Hồng Quang”. Ngày 8/6/2004 họ cho một nhân viên
địa chính lập kế dụ ông ra khỏi nhà nói là để giải quyết những vụ
giải tỏa nhà đất. Rồi 30 công an kéo đến bắt ông và
tịch thâu tất cả dụng cụ, tài liệu hồ sơ về những vụ vi phạm tự do
tôn giáo và công bằng xã hội.
Sau đó các báo
chí và đài truyền hình đã vu cáo và phỉ bángï ông là “ mục
sư dỏm, kẻ lưu manh côn đồ chuyên nghiệp, bảo kê công trình xây dựng
trái phép, tuyên truyền chống phá nhà nước, kích động dân chúng
chống lại chính sách di dời giải tỏa của chính quyền, điên khùng dâm
loạn, hiếp dâm trẻ vị thành niên, lợi dụng tôn giáo để làm điều trái
đạo, gây mất an ninh trật tự công cộng”.
Trong thời gian 3
tháng, từ tháng 3 tới tháng 6/2004, công an đã vận
dụng các nhân chứng ma, thuộc thành phần côn đồ dàn dựng vụ Mục Sư
Quang và các đồng sự dùng bạo lực cản trở nhân viên
công lực hành sự.
QUAN ĐIỂM PHÁP LÝ
Trước khi trình bầy những quan điểm pháp lý liên
quan đến các yếu tố cấu thành tội trạng, chúng ta phải tìm hiểu tiến
trình và hệ thống điều tra sơ vấn tại công an. Trong giai đoạn này
tại Việt Nam ngày nay luật sư không được quyền dự kiến.
Công an diều tra
có hai ngành:
1) Ngành công khai với
các công an viên mặc sắc phục có sự yểm trợ của một số dân xã hội
đen là những côn đồ có tiền án hay
tiền sự. Bọn này tình nguyện yểm trợ công an trong vai quần
chúng và nhân chứng hiện diện tại phạm trường, để một mặt ngụy tạo
dư luận và phản ứng của người dân địa phương, mặt khác làm chứng
gian khi công tố viện mở cuộc điều tra. Hồ sơ Nguyễn Hồng Quang và
các đồng sự dầy 667 trang ghi chép những kết luận của công tố viện,
những lời khai của các nhân viên công lực hành sự, đặc biệt và đa
phần là những lời khai của đám côn đồ đóng vai “nhân
chứng khách quan và vô tư” mục kích sự biến. Lẽ tất nhiên những lời
khai này phù hợp với sự trần thuậït và kết luận của bản cáo trạng.
Theo thông lệ, tòa án nhân dân không cho phép các nhân chứng của bị
can được cung khai trước tòa kể cả Mục Sư Bùi Thanh Sê là người có
mặt từ đầu đến cuối trong vụ này. Tòa chỉ cần căn cứ vào các bằng
chứng vật chất và những lời khai của công an, nhất là của “các nhân
chứng khách quan và vô tư” thuộc thành phần côn đồ có mặt tại hiện
trường. Trong cuộc thẩm vấn trước tòa các bị can chỉ được quyền trả
lời vắn tắt (có hay không có) những câu hỏi của chánh án. Trong
hiện vụ, với 4 giờ thẩm vấn và tranh luận trước tòa, (four-hour
trial), 40 phút cho mỗi trường hợp, không ai có quyền và có thời giờ
trần thuật đầu đuôi nội vụ (như theo Bản Tường Trình ngày 18-5-2004
của Mục Sư Nguyễn Hồng Quang).
2) Song
song với hệ thống công khai còn có hệ thống điều tra ngầm
hay bí mật, gồm
có các công an chìm (thượng cấp của
công an mặc sắc phục) với toàn quyền hành động, toàn quyền sinh sát.
Toán này dùng mọi biện pháp bạo hành để bắt cóc hoặc bắt giữ các đối
tượng (bị can hay nghi can) dẫn giải về phường hay quận cho bọn côn
quang (đại bàng) khai thác. Bọn này
được huấn luyện và trang bị những dụng cụ và kỹ thuật tra tấn dã
man, gây nội thương mà không để lộ thương tích. Đó là hệ thống hữu
hiệu nhất để buộc các bị can thay đổi lời khai theo chiều hướng của
công tố viện.
Hệ thống điều tra song hành này, công
khai với công an và côn đồ, bí mật với công an chìm và côn quang,
còn tinh vi và khoa học hơn hệ thống khuyển ưng thời phong kiến. Nó
kế thừa tinh hoa của các hệ thống Gestapo thời Hitler và KGB thời
Stalin. Nó thỏa mãn yêu cầu về chứng cứ buộc tội.
Những màn tra tấn diễn ra trong phòng kín. Những vụ bạo hành xô xát
tại phạm trường được coi là phản ứng theo cảm tính của người dân
ngoài phố bất bình với những phần tử gây rối làm mất trật tự và ổn
định.
Về mặt pháp lý
muốn cấu thành tội “chống người thi hành công vụ” hay “ngăn cản nhân
viên công lực hành sự” phải hội đủ 2 yếu tố, yếu tố tinh thần là ý
định phạm pháp và yếu tố vật chất là việc dùng vũ lực ngăn cản nhân
viên công lực thi hành công vụ. Trong hiện vụ hai yếu tố đó không
hội đủ nên tội trạng không cấu thành:
Đây là một tội cố ý đòi hỏi bị can phải có ý định
phạm pháp (intention criminelle).
Muốn tìm hiểu ý định của bị can phải căn cứ vào
những sự kiện biểu kiến hay phải đặït mình vào tâm trạng của bị can.
Trong hiện vụ Mục Sư Quang không muốn công an phường Bình Khánh Quận
2 điều tra. Vì ông đã có kinh nghiệm với công an Phường Nguyễn Thái
Bình Quận 1. Trước đó 3 tháng, trong những ngày 4,7,9
và 10-12-2003, nhân kỳ Vận Động Hội Đông Nam Á, Hội Thánh Tin Lành
phổ biến một số truyền đơn phản kháng những vụ vi phạm tự do tôn
giáo và tước đoạt nhà đất tại Saigon và Tây Nguyên. Các chức sắc Tin
Lành tố cáo công an Phường Nguyễn Thái Bình bắt giữ trái phép 19 tín
hữu. Trong vụ này công an phường đứng về phía công an chìm là những
kẻ đã bắt cóc và đánh đập các mục sư, truyền đạo và tín hữu Tin Lành.
Vì đây là những vụ bắt giữ trái phép nên nhóm công an chìm đã tẩu
thoát và 19 người đã được phóng thích. Lo ngại dư luận
quốc tế với đông đảo các phóng viên báo chí, truyền thanh, truyền
hình trên thế giới, công an thành phố đã đứng ra hòa giải và xin lỗi.
Sau đó các mục sư
Nguyễn Hồng Quang và Bùi Thanh Sê đã họp với ông Nguyễn Minh Hùng,
đại diện công an Thành Phố Hồ Chí Minh để lập biên bản làm việc ngày
10-12-2003. Trong dịp này ông Nguyễn Minh Hùng yêu cầu Mục Sư Nguyễn
Hồng Quang hãy triệu dụng công an thành phố khi có những vụ hành
hung bắt bớ các mục sư truyền đạo Tin Lành.
Tin tưởng vào lời cam kết của người đại diện công
an thành phố, và theo tinh thần hòa giải của biên bản làm việc ngày
10-12-2003, mục sư Quang đã 2 lần yêu cầu triệu dụng công an thành
phố đến hiện trường lập biên bản thay cho công an phường Bình Khánh.
Như vậy ông không cố ý ngăn cản nhân viên công lực hành sự như công
tố viện đã trách cứ.
Hơn nữa Mục Sư Quang không dùng và cũng không chủ
trương dùng vũ lực. Với 2 mục sư và 6 truyền đạo không
một tấc sắt trong tay, họ không thể ngăn cản hơn 100 nhân viên công
lực võ trang thi hành công vụ.
Trên thực tế công an Phường Bình Khánh đã lập
xong biên bản và đã mang xe Honda Dream và bắt Chấp Sự Nghĩa về
phường. Chỉ cần có một khẩu súng lục cũng có thể mang chiếc xe về
phường.
Tại đây bọn côn quang sẽ ra tay, và bọn côn đồ sẽ
cung khai. Sau đó công tố viện sẽ buộc tội và tòa án
sẽ tuyên phạt, luật sư chỉ để trang trí.
Người biện hộ viết bài này để đánh động lương tri
con người, để ủy lạo các bị can bị kết án oan uổng, đặc biệt để vinh
danh Mục Sư Nguyễn Hồng Quang là một Tù Nhân Lương Tâm và một Luật
Gia Nhân Quyền.
T. M. Ủy Ban Luật
Gia Bảo Vệ Dân Quyền
Luật
Sư Nguyễn Hữu Thống (15-11-2004)
[Trang nhà] [Về MLNQ] [Luật Nhân Quyềnn] [Tài liệu] [Tin nhân quyền] [Diễn đàn] [Tham gia] [Tải xuống] [Liên kết] |